Relevantie levensfase 16-27

Er zijn twee belangrijke redenen voor de recente belangstelling voor het vraagstuk 16-27, een levensfase die veel nieuwe eisen meebrengt:  

• Aandacht in beleid voor de ondersteuning van met name kwetsbare jongeren en jongvolwassenen; 
• Aandacht in de wetenschap voor de levensfase waarin jongeren de overgang maken naar de volwassenheid.

Het is de taak van de overheid om erop toe te zien dat jongeren in Nederland zich op een goede manier vormen tot gelukkige, gezonde en zelfstandige deelnemers aan de samenleving. Voor sommige jongeren verloopt die ontwikkeling naar zelfstandigheid niet vanzelfsprekend. Jongeren kunnen op allerlei gebieden moeilijkheden ervaren die vragen om extra hulp of ondersteuning, denk bijvoorbeeld aan: opleiding, sociale contacten, geld, huisvesting, werk, gezondheid, omgaan met alcohol of drugs. Adequate ondersteuning is het bijzonder geboden voor jongeren die zich in een kwetsbare positie bevinden.  

Nu blijkt het juist in de fase van de overgang naar volwassenheid moeilijk om hulp en ondersteuning zó in te richten dat deze aansluit bij en werkt voor jongeren. Wat betreft de problemen rond ondersteuning van jongeren in deze fase werd in het verleden vooral gefocust op de overgang naar de wettelijke volwassenheid: als jongeren 18 jaar worden loopt de jeugdhulp af en zou hulpverlening voor volwassenen het moeten overnemen. Daarom werd gesproken over het vraagstuk ’18-/18+’. Tegenwoordig zien we dat overgangsproblemen zich over een langere periode voordoen en ook meer omvatten dan de transitie van de ene naar de andere vorm van hulpverlening. Sindsdien wordt daarom gesproken in termen van ’16-27’ of ‘overgang naar volwassenheid’.  
In januari 2015 zijn de taken en verantwoordelijkheden rondom arbeidsparticipatie, jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning overgeheveld van de landelijke en provinciale overheid naar gemeenten. De hoop bestond dat deze decentralisatie zou bijdragen aan een betere ondersteuning voor jongeren in deze levensfase. Omdat er allerlei moeilijkheden bleven is het vraagstuk 16-27 door landelijke en lokale overheden sinds 2015 hoog op de politieke en beleidsagenda gezet (zie o.a. De Kinderombudsman, 2015). Dit resulteerde onder meer in de landelijke aanpak 16-27 (zie www.16-27.nl). 

De wetenschappelijke literatuur geeft verschillende verklaringen voor de verruiming van deze overgangsperiode. Deze verschuiving gaat overigens niet voor alle groepen in de samenleving op, of in elk geval niet op dezelfde manier. Daarnaast is er wetenschappelijke discussie over hoe we de fase van de overgang naar volwassenheid nu moeten begrijpen: is het een verlenging van de adolescentie, of kunnen we spreken van een nieuwe, op zichzelf staande ontwikkelingsfase? 

Wil je meer lezen over dit onderwerp? Bekijk dan bijlage 1 en 2 in ‘over 16-27’.

Over 16-27.pdf

Mogelijke opdrachten behorend bij dit subthema.

Relevantie vraagstuk 16-27.pdf